Już w 1961 roku Federalny Trybunał Konstytucyjny dopuścił możliwość tworzenia pod pewnymi warunkami prywatnych stacji radiowych. Jednak dopiero w połowie lat 80-tych pierwsze prywatne radio otrzymało koncesję na emisję programu. Pierwszym regionalnym programem radiowym w Niemczech było Radio Szlezwik-Holsztyn, które rozpoczęło nadawanie programu 1 lipca 1986 r. Warto dodać, że pierwszą prywatną radiostacją niemieckojęzyczną, która rozpoczęła emisję programu w 1957 roku, było Radio Luksemburg. To prywatne radio finansowane z reklam i traktowane początkowo z uśmieszkiem, w ciągu kilku lat stało się poważnym konkurentem ARD, kierującym swą nowatorską ofertę programową przede wszystkim do młodych słuchaczy, będących atrakcyjnym adresatem reklam.

Obecnie w Niemczech istnieje ok. 250 komercyjnych stacji radiowych, najwięcej w Północnej Nadrenii-Westfalii i Bawarii (po 50 prywatnych radiostacji). W każdym kraju związkowym nadaje program od 1 do 3 komercyjnych rozgłośni regionalnych, przy czym z reguły jedynie 1-2 stacje emitujące program na częstotliwościach UKF obejmują swym zasięgiem cały kraj związkowy. Wyjątek stanowią miasta o statusie kraju związkowego, takie jak Hamburg, a przede wszystkim Berlin, w których istnieje bogaty rynek nadawców radiowych. Berlin, w którym o słuchacza współzawodniczy ze sobą ponad 20 programów radiowych, uważany jest za rynek, na którym panuje najostrzejsza konkurencja w Niemczech, jeśli nie w całej Europie.

Specyfika niemieckiego rynku radiowego polega na tym, że wyjątkiem są na nim rozgłośnie o zasięgu ogólnokrajowym, takie jak Klassik Radio, którego program można odbierać nie tylko poprzez kabel i satelitę, ale także na wielu częstotliwościach UKF oraz stacje JAM FM i RTL-Radio. Udziały w prywatnych radiostacjach mają w Niemczech nie tylko instytucje regionalne, działające na rynku mediów, ale także liczące się koncerny medialne, takie jak Bertelsmann, Springer, Holtzbrinck, Burda, Bauer i WAZ. Podczas gdy koncern Bertelsmanna, operujący na rynku światowym poprzez grupę RTL, a ta z kolei poprzez CLT-UFA, koncentruje się w zasadzie ? obok udziałów w rozgłośniach radiowych za granicą ? na radiostacjach w Berlinie, Hamburgu, Szlezwiku-Holsztynie, Bawarii i Północnej Nadrenii-Westfalii, to wydawnictwo Axela Springera dysponuje szerszym wachlarzem udziałów w krajowym rynku nadawców radiowych i obejmuje nie tylko rozgłośnie w Hamburgu i Berlinie, gdzie znajduje się siedziba wydawnictwa, ale także w Bawarii, Hesji, Meklemburgii-Pomorzu Przednim, Dolnej Saksonii, Nadrenii-Palatynacie, Saksonii, Saksonii-Anhalt i Szlezwiku-Holsztynie, przy czym są to przeważnie udziały mniejszościowe.

Obok stacji prywatnych istnieją 22 rozgłośnie uniwersyteckie i 32 niekomercyjne stacje lokalne. Te rozgłośnie niekomercyjne, działające obok radiostacji publiczno-prawnych i prywatnych, nazywane są ?trzecim filarem?, ponieważ ich funkcja i uregulowane ustawowo zadania znacznie różnią się od funkcji i zadań nadawców publiczno-prawnych i prywatnych nadawców komercyjnych. Powinny one na przykład umożliwić dostęp do środków produkcji i programów radiowych wszystkim zainteresowanym. Przy tym są to z reguły instytucje pożytku publicznego, nieemitujące reklam. W niektórych krajach związkowych, np. w Północnej Nadrenii-Westfalii, stacje komercyjne są również zobowiązane do udostępniania czasu antenowego zainteresowanym obywatelom. I tak na przykład Radio Duisburg, pierwsze radio lokalne w Płn. Nadrenii-Westfalii (od 1990 r.), zgodnie z postanowieniami ustawy nadaje w dni powszednie w godzinach 21-22, a w niedziele od 20 do 21 program pod nazwą Radio obywatelskie (Bürgerfunk). Ponadto we wtorki emitowany jest od 20 do 21 godzinny program w języku polskim (Radio Duisburg International).

15.03.2010 | ? Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej